રિઝર્વ બેંકે તેના પરિપત્રમાં કહ્યું છે કે તે 2000ની નોટને ચલણમાંથી પાછી ખેંચી લેશે, પરંતુ હાલની નોટો અમાન્ય રહેશે નહીં.

2000ની નોટો કોઈપણ આઈડી પ્રૂફ વગર બદલવામાં આવશે. સુપ્રીમ કોર્ટે સોમવારે આઈડી પ્રૂફ વગર રૂ. 2000ની નોટ બદલવાના આરબીઆઈના આદેશને પડકારતી અરજીને ફગાવી દીધી હતી.

સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું- આ RBIનો નીતિગત નિર્ણય છે. સુપ્રીમ કોર્ટે અશ્વિની ઉપાધ્યાયને પૂછ્યું કે ધારો કે તમે શાકભાજી વેચનારને 2000ની નોટ આપો તો શું તે તમારી પાસેથી આઈડી પ્રૂફ માંગશે? આ રીતે વ્યવહારો ખૂબ મોટા પાયા પર થઈ રહ્યા છે. શું તમે કહો છો કે બધા ગેરકાયદે છે?

દિલ્હી હાઈકોર્ટે પણ 29 મેના રોજ આપેલા ચુકાદામાં કહ્યું હતું કે આ RBIનો નીતિગત નિર્ણય છે. કોર્ટે આમાં દખલ ન કરવી જોઈએ. અશ્વિની ઉપાધ્યાયે દિલ્હી હાઈકોર્ટના નિર્ણય સામે સુપ્રીમ કોર્ટમાં અપીલ કરી હતી. તેમણે સુનાવણી માટે બે વખત સુપ્રીમ કોર્ટમાં અપીલ પણ કરી હતી, જેને કોર્ટે ફગાવી દીધી હતી.

રૂ. 2,000ની લગભગ 76% નોટો પરત આવી
રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયાના જણાવ્યા અનુસાર 30 જૂન સુધી બેંકોને 2000 રૂપિયાની 76% નોટો મળી છે. અત્યાર સુધી પરત આવેલી નોટોની કુલ કિંમત 2.72 લાખ કરોડ રૂપિયા છે. RBIના જણાવ્યા અનુસાર, ચલણમાંથી પરત આવેલી કુલ રૂ. 2,000ની નોટોમાંથી લગભગ 87% ડિપોઝિટ સ્વરૂપે છે અને બાકીની લગભગ 13% અન્ય મૂલ્યની બેંક નોટોમાં રૂપાંતરિત કરવામાં આવી છે.

RBIએ ફરી એક વખત લોકોને 30 સપ્ટેમ્બર 2023 પહેલા 2000ની નોટ બદલવાની વિનંતી કરી છે. કોઈપણ પ્રકારની ઉતાવળ અને પરેશાનીથી બચવા માટે છેલ્લી ઘડી સુધી રાહ ન જુઓ.

આખો મામલો સમજો...
RBIએ 19 મેના રોજ 2000ની નોટને ચલણમાંથી પાછી ખેંચવાની જાહેરાત કરી હતી. ત્રણ દિવસ પછી એટલે કે 23 મેથી દેશભરની બેંકોમાં આ નોટ બદલવાની પ્રક્રિયા શરૂ થઈ ગઈ. લોકો નોટો બદલવા માટે બેંકોમાં પહોંચી રહ્યા છે. આરબીઆઈએ 30 સપ્ટેમ્બર સુધીમાં 2000ની નોટ બદલવા અથવા ખાતામાં જમા કરાવવા માટે કહ્યું છે.

રિઝર્વ બેંકે તેના પરિપત્રમાં કહ્યું છે કે તે 2000ની નોટને ચલણમાંથી પાછી ખેંચી લેશે, પરંતુ હાલની નોટો અમાન્ય રહેશે નહીં. આરબીઆઈએ જણાવ્યું હતું કે રિઝર્વ બેંકે આ નિર્ણય 'ક્લીન નોટ પોલિસી' હેઠળ લીધો છે. લોકો કોઈપણ બેંકમાં એક સમયે 10 નોટ બદલી શકે છે, જ્યારે જમા કરાવવાની કોઈ મર્યાદા નથી.