રૂ. 30 લાખથી વધુ કમાતા 5.6 કરોડ લોકોનો ખર્ચલાયક આવક રૂ. 35.77 લાખ છે
દેશમાં વાર્ષિક રૂ. 5 લાખથી રૂ. 30 લાખ સુધીની આવક ધરાવતા 43 કરોડ મધ્યમ વર્ગની તમામ
પ્રકારનો ટેક્સ ચૂકવ્યા પછી ખર્ચ યોગ્ય સરેરાશ આવક રૂ. 9.25 લાખ છે. તેઓ લગભગ 74% રકમ ખાવા-પીવા, શિક્ષણ, કપડાં અને જરુરી
ચીજવસ્તુઓ પાછળ ખર્ચે છે. તેની વાર્ષિક બચત 14% છે.
જ્યારે, રૂ. 30 લાખથી વધુ કમાતા 5.6 કરોડ લોકોનો ખર્ચલાયક
આવક રૂ. 35.77 લાખ છે. તેઓ તેમના લગભગ 57% રુપિયા જરૂરિયાતો પર ખર્ચ કરે છે. તેની બચત 17% છે. એટલે કે મધ્યમ વર્ગ
કરતાં 3% વધુ. બીજી તરફ 5 લાખ રૂપિયા સુધીની કમાણી કરતા 93 કરોડ લોકોની જરૂરિયાતો
તેમની આવક કરતા વધુ છે. તેમને સારવાર કરાવવા માટે પણ લોન લેવી પડે છે.
રસપ્રદ વાત એ છે કે
દેશની 73% વસ્તી પર કોઈ દેવું નથી. શ્રીમંતોને ગરીબો કરતાં ત્રણ ગણું વધુ દેવું વારસામાં
મળે છે. નીચવા વર્ગના 25% પર મોર્ગેજ લોન છે. તેની સરખામણીમાં શ્રીમંતોની 44% મિલકતો મોર્ગેજ છે.
પીપલ્સ રિસર્ચ ઓન ઈન્ડિયાઝ કન્ઝ્યુમર ઈકોનોમી (PRICE)ના રિપોર્ટમાં આ ખુલાસો
કરવામાં આવ્યો છે. આ રિપોર્ટ 25 રાજ્યોના 40,000 પરિવારો પર સર્વે કરીને તૈયાર કરવામાં આવ્યો છે.
રિપોર્ટ અનુસાર, ભારતમાં વિશ્વમાં સૌથી
ઝડપથી વિકસતો મધ્યમ વર્ગ છે. તેની ખર્ચ શક્તિ ઘણી વધી ગઈ છે. એક વર્ષમાં આ વર્ગની
વાર્ષિક આવક 84 લાખ કરોડ રૂપિયા હતી. તેમાંથી તેણે 62 લાખ કરોડ રૂપિયા
બજારમાં ખર્ચ્યા છે.
ઝડપથી વધતો મધ્યમ વર્ગ, ખર્ચ કરવાની ક્ષમતામાં
વધારો
વાર્ષિક આવક |
ખર્ચ યોગ્ય
આવક |
ખર્ચ |
બચત |
1.25 લાખ રૂ. |
73,000 રૂ. |
83,000 રૂ. |
રૂ.5,000 |
1.25 થી 5 લાખ રૂ. |
2,56,000 રૂ. |
2,56,000 રૂ. |
26,000 રૂ. |
5 થી 30 લાખ |
9,25,000 રૂ. |
6,84,000 રૂ. |
1,29,000 રૂ. |
30+ લાખ રૂ. |
35,77,000 રૂ. |
20,47,000 રૂ. |
6,06,000 રૂ. |
અમીરો બહાર જમવા પાછળ 1.03 લાખ ખર્ચે છે
·
અમીર દર વર્ષે પરિવાર સાથે ડિનર પર 1.03 લાખ રૂપિયા ખર્ચે છે.
મધ્યમ વર્ગ રૂ. 22,000 અને ઓછી આવક ધરાવતા વર્ગ રૂ. 6,000 ખર્ચે છે.
·
અમીરો દર વર્ષે સોફ્ટ ડ્રિંક્સ અને પેકેજ્ડ ફૂડ પર 1.54 લાખ રૂપિયા ખર્ચે છે.
મધ્યમ વર્ગ 49,000 રૂપિયા અને ઓછી આવક ધરાવતું જૂથ 12,000 રૂપિયા ખર્ચે છે.
·
અમીર વર્ગ 61 હજાર રૂપિયા, મિડલ ક્લાસ 17 હજાર રૂપિયા અને ઓછી
આવકવાળા 4 હજાર રૂપિયા દર વર્ષે મનોરંજન પાછળ ખર્ચે છે.
·
ધનિક વર્ગ પ્રવાસન અને ટૂર પેકેજ પર દર વર્ષે 1.74 લાખ રૂપિયા ખર્ચે છે.
મધ્યમ વર્ગ 44 હજાર રૂપિયા ખર્ચે છે, ઓછી આવક ધરાવતા વર્ગ 11 હજાર રૂપિયા ખર્ચે છે.
·
ચોખા અને દાળની ખરીદી પર તળીયાનો વર્ગ 45%, ઓછી આવક જૂથ 37%, મધ્યમ વર્ગ 23% અને અમીર વર્ગ 11% ખર્ચ કરે છે.
દેશમાં 4% ધનિક વર્ગ
·
સમૃદ્ધ વર્ગ 4% છે. ખર્ચ યોગ્ય આવકમાં
હિસ્સો 23% છે. કુલ ખર્ચમાં હિસ્સો 17% છે, બચતમાં હિસ્સો 29% છે.
·
1.25 લાખ સુધીનું આવક જૂથ 13% છે. ખર્ચ યોગ્ય આવકમાં હિસ્સો 2% સુધી મર્યાદિત છે અને
ખર્ચમાં હિસ્સો 3% સુધી મર્યાદિત છે. ખર્ચને પહોંચી વળવા માટે લોન લે છે. જે બિલકુલ બચત કરી
શકતો નથી.
·
1.25-5 લાખ આવક જૂથમાં બચત 26,000 રૂપિયા છે. જરૂરિયાતો પૂરી કરવા માટે લોન પર આધાર રાખે છે. રૂ.5-30 લાખ આવક જૂથની વાર્ષિક
બચત 1.29 લાખ છે.
આપણે ક્યાં ખર્ચ કરીએ
છીએ...
·
વાર્ષિક 1.25 લાખનું આવક જૂથ ભોજન પાછળ 55 હજાર અને શિક્ષણ, કપડાં, ફૂટવેર અને જરુરી સામાન
પર 27 હજાર ખર્ચે છે. વાર્ષિક ખર્ચ 82 હજાર રૂપિયા.
·
1.25-5 લાખના આવક જૂથ માટે 1.62 લાખ કેટરિંગ ખર્ચ; શિક્ષણ, આરોગ્ય, પ્રવાસનો ખર્ચ 96 હજાર છે. કુલ ખર્ચ રૂ. 2.58 લાખ.
·
5-30 લાખના આવક જૂથ માટે અનાજ અને શાકભાજી પાછળ 3.51 લાખ ખર્ચ્યા. કુલ ખર્ચ
રૂ.6.86 લાખ.
·
30 લાખથી વધુ આવક જૂથ માટે ખોરાક પર 8.92 લાખ ખર્ચ્યા.
કુલ ખર્ચ 20.47 લાખ.
·
દેશમાં 38% લોન કૃષિ માટે લેવામાં આવે છે. અમીર વર્ગ મિલકત ખરીદવા માટે
40% લોન લે છે.
·
ગરીબ વર્ગ સારવાર અને લગ્ન જેવા સામાજિક કાર્યક્રમો માટે પણ
લોન લે છે.