મૂળ નાટો (નોર્થ એટલાન્ટિક ટ્રીટી ઓર્ગેનાઈઝેશન)માં 31 સભ્ય દેશો છે.

અમેરિકાએ ભારતને 'નાટો પ્લસ'માં સામેલ કરવાની કવાયત રોકી દીધી છે. ભારત પોતાના સ્ટેન્ડ પર અડગ રહ્યા બાદ આવું થયું છે. ભારતને 'નાટો પ્લસ'નો દરજ્જો આપવાની કવાયત શસ્ત્રો અને ટેકનોલોજીના ટ્રાન્સફરને ઝડપી બનાવવાના ઉદ્દેશ્યથી શરૂ કરવામાં આવી હતી. અમેરિકાની સંસદની સિલેક્ટ કમિટીએ તાજેતરમાં જ ભારતને 'નાટો પ્લસ'નો દરજ્જો આપવાની ભલામણ કરી હતી.

પરંતુ ભારતે સ્પષ્ટ સંકેત આપ્યો છે કે તે 'નાટો પ્લસ'માં સામેલ થવા માંગતું નથી. આ પછી, સોમવારે યુએસ લોઅર હાઉસ ઑફ રિપ્રેઝન્ટેટિવ્સમાં એક સંશોધિત પ્રસ્તાવ મૂકવામાં આવ્યો હતો, જેમાં ભારતને 'નાટો પ્લસ'નો દરજ્જો આપવાનો કોઈ ઉલ્લેખ નહોતો. ગયા અઠવાડિયે રજૂ કરાયેલા પૂરક પ્રસ્તાવમાંથી 'નાટો પ્લસ' શબ્દ પણ દૂર કરવામાં આવ્યો હતો.

'નાટો પ્લસ'નો ઉલ્લેખ કેમ દૂર કરવો પડ્યો

·         વિદેશ મંત્રીએ સ્પષ્ટ કર્યું: વિદેશ મંત્રી જયશંકરે તાજેતરમાં સ્પષ્ટ કર્યું હતું કે ભારત 'નાટો પ્લસ' સ્ટેટસ માટે બહુ ઉત્સુક નથી.

·         ભારતની લશ્કરી તાકાતઃ ભારત કોઈપણ સૈન્ય પડકારનો સામનો કરવા સક્ષમ છે. 'નાટો પ્લસ' સ્ટેટસનો બહુ ફાયદો નથી.

·         તટસ્થ રહેવા માંગે છે:

·         અમેરિકન છાવણીનો સ્ટેમ્પ લાગી શકે છે. ભારત કૂટનીતિમાં તટસ્થ છબી રાખવા માંગે છે.

·         લશ્કરી સાધનસામગ્રી મેળવી રહ્યું છે: ભારત 'નાટો પ્લસ'માં જોડાયા વિના પણ અમેરિકા પાસેથી લશ્કરી સાધનો મેળવી રહ્યું છે.

હવે આગળ શું

આ પ્રસ્તાવ રાષ્ટ્રપતિ જો બાઈડન પાસે મંજૂરી માટે જશે. બીજો વિકલ્પ તેને સંરક્ષણ અધિનિયમમાં સામેલ કરવાનો હોઈ શકે છે. બંને સ્થિતિ ભારતની તરફેણમાં છે.

એક મહિના પહેલા ભલામણ કરેલ
તાઈવાનમાં ચીનની દાદાગીરી અને ઘેરાબંધી રોકવા માટે યુએસ કોંગ્રેસની સિલેક્ટ કમિટીએ ભારતને 'નાટો પ્લસ'નો દરજ્જો આપવાની ભલામણ કરી હતી. સમિતિનું માનવું હતું કે જો ચીન તાઈવાન પર હુમલો કરશે તો વ્યૂહાત્મક રીતે જોરદાર જવાબ આપવાની સાથે ક્વાડને પણ તેની ભૂમિકા વધારવી પડશે.

'નાટો પ્લસ' શું છે
મૂળ નાટો (નોર્થ એટલાન્ટિક ટ્રીટી ઓર્ગેનાઈઝેશન)માં 31 સભ્ય દેશો છે. અમેરિકાએ 'નાટો પ્લસ' સંસ્થા બનાવી છે. તેમાં ઓસ્ટ્રેલિયા, ન્યુઝીલેન્ડ, ઈઝરાયેલ, જાપાન અને દક્ષિણ કોરિયા છે. આ દેશો સાથે અમેરિકાના વ્યૂહાત્મક સંબંધો છે.