2020 અને 2040 ની વચ્ચે, વૃદ્ધ કાર્યબળ અને દેશના નીચા જન્મ દરને કારણે, જાપાનની કાર્યકારી વસ્તીમાં 19 ટકાનો ઘટાડો થશે. 2050 સુધીમાં, તે લગભગ એક તૃતીયાંશ સુધી ઘટવાની આગાહી છે

નવી દિલ્હી: ઔદ્યોગિક ક્રાંતિ બાદ હવે ભારત સહિત સમગ્ર દુનિયામાં ડિજિટલ અને ઓટોમેશન ક્રાંતિનો પવન ફૂકાયો છે અને તેના સારા પરિણામોની સાથે સાથે માઠાં પરિણામો ભોગવવાની તૈયારી રાખવી પડશે. ઓટોમેશનની સૌથી ખરાબ અસર રોજગારી ઉપર પડશે અને ઘણા લોકો રોજગારી ગુમાવે તેવી આશંકાઓ વ્યક્ત કરવામાં આવી રહી છે.

ભારતમાં ઓટોમેશનના પગલે લગભગ 69 ટકા નોકરીઓએ પર છટણીની તલવાર લટકી રહી છે, બીજા શબ્દોમાં કહીયે તો 69 ટકા લોકોની નોકરી-રોજગારી જોખમમાં છે. કારણ કે ભારતે આગામી 20 વર્ષમાં 16 કરોડ નવા શ્રમિકો- કર્મચારીઓને શ્રમ બજારમાં સમાવી લેવા માટે સજ્જ થવુ પડશે, મોટા પ્રમાણમાં નોકરીઓનું સર્જન કરવુ પડશે એવુ એક અહેવાલમાં જણાવાયુ છે. 

આ રિપોર્ટમાં જણાવ્યુ છે કે, વર્ષ 2040 સુધીમાં ઓટોમેશનને કારણે 6.3 કરોડ લોકો નોકરીઓ ગુમાવે  તેવી આશંકા છે, જેમાં બાંધકામ અને કૃષિ ઉદ્યોગ જેવા ઓટોમેશન પ્રત્યે વધારે સંવેદનશીલ એવા ઉદ્યોગોમાં 24.7 કરોડથી વધુ નોકરીઓ પર છટણીની તલવાર લટકી રહી છે.

ફોરેસ્ટરની 'ફ્યુચર ઓફ જોબ્સ ફોરકાસ્ટ' રિપોર્ટ અનુસાર, ભારતની મુખ્ય પ્રાથમિકતા વર્ષ 2040 સુધીમાં 1.1 અબજની કામકાજી વસ્તી સુધી પહોંચવા માટે, કાર્યબળમાં પ્રવેશતા નવા કામદારોને સમાવવા માટે મોટા પ્રમાણમાં રોજગારી સર્જન કરવાની હશે.

ફોરેસ્ટરના આગાહી કરનાર મુખ્ય વિશ્લેષક માઈકલ ઓ'ગ્રેડીએ જણાવ્યું હતું કે, "ભારતનું વર્કફોર્સ યુવા છે, જેની સરેરાશ ઉંમર 38 છે, અને તેની કાર્યકારી વસ્તીમાં આગામી 20 વર્ષમાં 16 કરોડનો ઉમેરો થશે."

ઉપરાંત ભારતનો શ્રમિક બળનો સહભાગી દર જે હાલમાં કામગીરી કરતી વયની વસ્તીના પ્રમાણને માપે છે, તે ઘટીને માત્ર 41 ટકા થઈ ગયો છે.

અમેરિકા અને યુરોપના દેશોની સરખામણીએ એશિયા પ્રશાંત ક્ષેત્રની પાંચ સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થાઓમાં કાર્યરત વસ્તી - ભારત, ચીન, દક્ષિણ કોરિયા, ઓસ્ટ્રેલિયા અને જાપાનની વસ્તી રોબોટ ઓટોમેશનને કારણે વધારે જોખમી સ્થિતિમાં છે.

"ઓટોમેશન દ્વારા લાવવામાં આવેલા ફેરફારોની તૈયારી કરવા માટે, APAC માં પાંચ સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થાઓએ તેમની કર્મચારીઓની વ્યૂહરચનાઓ પર ધરમૂળથી પુનર્વિચાર કરવો પડશે," ઓ'ગ્રેડીએ જણાવ્યું હતું.

"જ્યારે દરેક અર્થતંત્ર તેના પોતાના પડકારોનો સામનો કરે છે, ત્યારે સામાન્ય ફોકસ ક્ષેત્રો જેમ કે વધુ મહિલા કામદારોને નોકરીએ રાખવાથી કામકાજની વસ્તીના ઘટાડાને સરભર કરવામાં મદદ મળી શકે છે. વધુમાં, STEM શિક્ષણમાં રોકાણ, ટેક્નોલોજી વર્કફોર્સ તાલીમ અને ફ્રીલાન્સ કામદારોના અધિકારોનું રક્ષણ કરવું અત્યંત મહત્ત્વપૂર્ણ બનશે, "તેમણે નોંધ્યું.

ભારત, ચીન, દક્ષિણ કોરિયા, ઓસ્ટ્રેલિયા અને જાપાન 2040 સુધીમાં રિન્યુએબલ એનર્જી, ગ્રીન બિલ્ડીંગ, સ્માર્ટ સિટી અને સ્માર્ટ ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર અને પ્રોફેશનલ સેવાઓમાં 28.5 મિલિયન નવી નોકરીઓનું સર્જન કરશે.

પરંતુ ગ્રીન ઇકોનોમી અને ઇન્ફોર્મેશન એન્ડ કોમ્યુનિકેશન્સ ટેક્નોલોજી (ICT) ઉદ્યોગો જેવા ક્ષેત્રોમાં નવી નોકરીઓનું સર્જન થવાથી પણ, આ પ્રદેશમાં 13.7 મિલિયન નોકરીઓ જથ્થાબંધ, છૂટક, પરિવહન, રહેઠાણ અને લેઝર ક્ષેત્રોમાં ઓટોમેશનને કારણે ગુમાવશે.

2040 સુધીમાં, ચીન તેની કાર્યકારી વસ્તીમાં 11 ટકાનો ઘટાડો જોશે, અને 7 ટકા નોકરીઓ ઓટોમેશનને કારણે ગુમાવશે.

"આઇસીટી ઉદ્યોગમાં નોકરીની વૃદ્ધિ 2040 સુધીમાં 3.8 મિલિયન વધારાની નવી નોકરીઓનું સર્જન સાથે ઓટોમેશન જોબ લોસને સરભર કરવામાં મદદ કરશે," અહેવાલમાં જણાવાયું છે.

2020 અને 2040 ની વચ્ચે, વૃદ્ધ કાર્યબળ અને દેશના નીચા જન્મ દરને કારણે, જાપાનની કાર્યકારી વસ્તીમાં 19 ટકાનો ઘટાડો થશે. 2050 સુધીમાં, તે લગભગ એક તૃતીયાંશ સુધી ઘટવાની આગાહી છે.