લોકો કોરોના સંક્રમણથી બચવા માટે બિનજરૂરી મુસાફરીને ટાળશે

મુંબઈ. લોકડાઉન પૂરી થયા બાદ પણ ઉડ્ડયન ક્ષેત્ર અને ઉડ્ડયન કંપનીઓની મુશ્કેલીઓ ઓછી થાય તેવું જણાતું નથી. ઉડ્ડયન ક્ષેત્રના નિષ્ણાતો કહે છે કે લોકડાઉન હટાવ્યા પછી પહેલા દિવસથી જ એરલાઇન્સ 100% કામગીરી શરૂ કરી શકશે નહીં. આનું કારણ એ છે કે લોકો કોરોના ચેપને ટાળવા માટે બિનજરૂરી મુસાફરી કરવાનું ટાળશે. શરૂઆતમાં ઉડ્ડયન ક્ષેત્રમાં માત્ર 20-30% માંગ હશે, જે ધીરે ધીરે વધશે. નિષ્ણાંતોના મતે, ઓછી માંગને કારણે, એરલાઇન્સને સંપૂર્ણ ક્ષમતા પર ફ્લાઇટ્સ ચલાવવામાં 18 મહિનાથી 2 વર્ષનો સમય લાગી શકે છે.

લોકડાઉન પત્યા બાદ DGCAની માર્ગદર્શિકા અવરોધ નહીં બને
ડિરેક્ટર જનરલ ઓફ સિવિલ એવિએશને (DGCA) વિમાનના પાઇલટ્સ માટે ઘણી માર્ગદર્શિકા નિર્ધારિત કરી છે. આ માર્ગદર્શિકાઓના આધારે, પાઇલટ્સને વિમાન ઉડવાની મંજૂરી છે. આ માર્ગદર્શિકાઓમાંના ઘણા ફ્લાઇટના અનુભવને સંબંધિત છે. આ માર્ગદર્શિકા મુજબ, લોકડાઉન થયા બાદ મોટી સંખ્યામાં પાઇલટ્સ ફ્લાઇટ માટે પાત્ર રહેશે નહીં. આ સમસ્યાનો સામનો કરવા માટે DGCAએ 30 જૂન, 2020 સુધી તમામ પાઇલટ્સને આ માર્ગદર્શિકાઓમાં રાહત આપી છે. એટલે કે, લોકડાઉન પૂરું થયા પછી આ માર્ગદર્શિકાઓ ઓપરેટિંગ ફ્લાઇટ્સમાં અવરોધ નહીં બને. નિષ્ણાંતો એમ પણ કહે છે કે લોકડાઉન અવધિ દરમિયાન આરામ કર્યા પછી વિમાન ચાલકોને વિમાનમાં કોઈ મુશ્કેલી નહીં થાય.

વિમાનચાલકો માટે DGCAની માર્ગદર્શિકા

·         પાઇલટને 30 દિવસમાં 3 ટેકઓફ્સ અને 3 લેન્ડિંગ્સનો અનુભવ હોવો જોઈએ.

·         પાઇલટ પાસે ફ્લાઇટનું સંચાલન કરવાનો અનુભવ હોવો આવશ્યક છે. આનો અર્થ એ કે પાઇલટ ફ્લાઇટ દરમિયાન કોકપિટમાં હોવું આવશ્યક છે.

·         છેલ્લા 90 દિવસમાં પાયલોટનો 10 કલાકની ઉડાનનો અનુભવ હોવો જોઈએ.

·         દરેક પાઇલટને દર વર્ષે ફ્લાઇટ માટે સંપૂર્ણ ફીટ રહેવાની તપાસ કરવી જોઇએ.

·         પાઈલોટ પાસે જોખમી પરિસ્થિતિમાં ઉડાન માટે સર્ટિફિકેટ હોવું આવશ્યક છે.

વિમાનના સંચાલન પર પ્રતિબંધ છે

·         22 માર્ચથી આંતરરાષ્ટ્રીય ફ્લાઇટ્સ બંધ કરવામાં આવી છે

·         25 માર્ચથી ઘરેલું ફ્લાઇટ્સ પર પણ પ્રતિબંધ મુકાયો છે

અનુભવના આધારે પાઇલટની લાયકાત નક્કી કરવામાં આવે છે
માર્ગદર્શિકા અનુસાર, કોઈ પણ વિમાન ઉડવા માટે પાઇલટ પાસે કમર્શિયલ પાઇલટ લાઇસન્સ (સીપીએલ) હોવું જરૂરી છે. તેમજ કોઈ પણ પાયલોટ સક્ષમ અધિકારીના ફીટ-ટુ-ફ્લાય પ્રમાણપત્ર વિના વિમાન ઉડી શકશે નહીં. એક અનુમાન મુજબ દેશમાં હાલમાં 18,600 પાઇલટ્સ છે, જેમાં 7,500 વરિષ્ઠ પાઇલટ્સનો સમાવેશ થાય છે. વિમાનને હવામાં ઉડતા કલાકોના અનુભવના આધારે પાયલોટની લાયકાત નક્કી કરવામાં આવે છે. વધુ અનુભવ ધરાવતા પાયલોટ્સને વરિષ્ઠ પાયલોટ કહેવામાં આવે છે. નિષ્ણાંતો કહે છે કે લોકડાઉન પછી દરેક ફ્લાઇટ માટે સિનિયર પાઇલટની જરૂર પડશે. આવી સ્થિતિમાં, એવું માનવામાં આવે છે કે માંગને ધ્યાનમાં રાખીને વરિષ્ઠ પાઇલટ્સની કોઈ અછત રહેશે નહીં.

સામાન્ય દિવસોમાં 4500થી વધુ ફ્લાઇટ્સનું સંચાલન થાય છે
દેશમાં ઉડ્ડયન ક્ષેત્રને કોરોના વાયરસને કારણે દરરોજ રૂ. 150 કરોડથી વધુનું નુકસાન થઇ રહ્યું છે. દેશમાં દરરોજ આશરે 4000 સ્થાનિક અને 500 આંતરરાષ્ટ્રીય ફ્લાઇટ્સ ચલાવવામાં આવે છે. એકલા દિલ્હીમાં જ રોજ 900થી વધુ ફ્લાઇટ્સ ઉડે છે. ભારતીય ઉડ્ડયન ઉદ્યોગ 75-80 હજાર કરોડથી વધુના નુકસાનની અપેક્ષા રાખે છે. આને કારણે આવકમાં પણ 40% ઘટાડો થઈ શકે છે. DGCAના એક અધિકારીનું કહેવું છે કે કોરોના સંકટ પહેલા દેશમાં એક દિવસની સ્થાનિક અને આંતરરાષ્ટ્રીય ફ્લાઇટ્સ કુલ રેવન્યુ આશરે રૂ. 350-4૦૦ કરોડ હતી.

પાઇલટ્સ કાર્ગો ફ્લાઇટ દ્વારા અનુભવ એકત્રિત કરી શકે છે
ભારતના એરપોર્ટ ઓથોરિટીના ભૂતપૂર્વ જનરલ મેનેજર જી.એસ. બાવા કહે છે કે સરકાર વ્યૂહરચનાના ભાગરૂપે લોકડાઉન દરમિયાન રાહત કામગીરી માટે કાર્ગો ફ્લાઇટ્સ દ્વારા પાઇલટ્સનો ઉપયોગ કરી રહી છે. આમાં પાયલોટને રોટેશન આધારે તૈનાત કરવામાં આવી રહ્યા છે. આનાથી જ્યારે લોકડાઉન પછી ફ્લાઇટ્સ શરૂ થશે ત્યારે પાઇલટ્સ જરૂરી લાયકાતની શરતો પૂરી કરી શકે છે. સરકારના ઇનકાર બાદ પણ ખાનગી ક્ષેત્રની એરલાઇન્સ વતી ટિકિટ બુકિંગ અંગે વાત કરતા બાવાએ કહ્યું કે DGCAએ આવી પ્રવૃત્તિઓ અંગે ચિંતા વ્યક્ત કરી છે અને તમામ કંપનીઓને કડક ચેતવણી આપી છે. DGCAએ કંપનીઓને જણાવ્યું છે કે વ્યાપારી ઉડાન કામગીરી ફરી શરૂ કરવા માટે તેમને પૂરતો સમય આપવામાં આવશે. તેમણે કહ્યું કે રાજ્ય સંચાલિત એર ઈન્ડિયા હંમેશા શરતોને પૂર્ણ કરે છે.

DGCA દ્વારા ટિકિટ બુક કરવાની મનાઈ
19 એપ્રિલના રોજ DGCAએ એક પરિપત્ર બહાર પાડ્યો હતો કે 3 મે સુધી ઘરેલું અને આંતરરાષ્ટ્રીય ફ્લાઇટ્સ સંપૂર્ણપણે બંધ રહેશે. સાથે જ કહ્યું હતું કે કોઈ પણ એરલાઇને 4 મેથી ફ્લાઇટ્સ માટે ટિકિટ બુક ન કરવી જોઈએ. DGCA દ્વારા 4 મેથી એર ઈન્ડિયા સહિત અનેક એરલાઇન્સ દ્વારા ફ્લાઇટ્સ માટેની ટિકિટ બુકિંગ શરૂ કર્યા બાદ પરિપત્ર બહાર પાડ્યો હતો. પરિપત્ર બહાર પાડ્યા બાદ એર ઇન્ડિયા સહિત અનેક એરલાઇન્સે ટિકિટ બુક કરવાનું બંધ કરી દીધું છે.

લોકડાઉન બાદ ફ્લાઇટ્સને કોઈ ખતરો નથી
ઉડ્ડયન નિષ્ણાત અને એર ઇન્ડિયાના ભૂતપૂર્વ જનરલ મેનેજર જીતેન્દ્ર ભાર્ગવ કહે છે કે લોકડાઉન પછી કે ભવિષ્યમાં ફ્લાઇટ્સનું જોખમ રહેશે નહીં. આનું એક કારણ એ છે કે વિમાનમાં બે પાઇલટ છે. જો એક પાઇલટ સામે સમસ્યા ઉભી થાય તો અન્ય પાઇલટ પરિસ્થિતિને સંભાળે છે. બીજું કારણ એ છે કે વિમાન ચાલકોએ ફ્લાઈંગ લાઇસન્સ લેતી વખતે સખત પ્રેક્ટિસ કરવી પડે છે. આવી સ્થિતિમાં, લોકડાઉન દરમિયાન આરામ કર્યા પછી પણ વિમાન ચાલકોને ઉડ્ડયન કરવામાં કોઈ મુશ્કેલી નહીં થાય.

એક વિમાનમાં 15 પાઈલોટ હોવા જ જોઈએ
માર્ટિન કન્સલ્ટિંગના ફાઉન્ડર સીઇઓ માર્ક માર્ટિન કહે છે કે રોસ્ટર મુજબ તાલીમાર્થી પાઇલટ સહિત વિમાનમાં 15 પાઇલટની જરૂર હોય છે. આવી સ્થિતિમાં લોકડાઉન પછી દેશમાં ફ્લાઇટ ઓપરેશન શરૂ થશે ત્યારે એરલાઇન્સ સિનિયર અને અનુભવી કેપ્ટન સાથે જુનિયર પાઇલટ તૈનાત કરશે. આ સિવાય ક્રૂ કાઉન્સલિંગ માટે વરિષ્ઠ પાઇલટ્સને પણ તૈનાત કરવામાં આવશે. ઉડ્ડયન કંપનીઓ માટે સૌથી મોટો પડકાર એ હશે કે તેઓ એક મહિનામાં 1000 કલાકથી ઓછા અનુભવવાળા પાઇલટ તૈનાત કરી શકશે નહીં. માર્ટિનના જણાવ્યા અનુસાર, કંપનીઓને પણ શિમલા, લદ્દાખ તેમજ ગોવા, તેજપુર જેવા ડિફેન્સ એરબેઝ જેવા રૂટ પર ફ્લાઇટ્સ ચલાવવા માટે એક પડકારનો સામનો કરવો પડશે. આ માર્ગો પર આ ફ્લાઇટ્સ દરમિયાન વધુ કાળજી લેવી જરૂરી છે.